YENİPAZAR (AYDIN İLİ VE İLÇELERİ)

İLÇENİN YÜZÖLÇÜMÜ : 180 kilometrekaredir.

İLÇENİN GEÇİM KAYNAKLARI:

İlçemiz halkının geçim kaynakları ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçemiz halkının büyük çoğunluğu pamuk ziraatı ile uğraşmaktadır.

Pamuk ziraatının yanında zeytincilik, narenciye ve hayvancılıkta yapmaktadır. Çiftçilikte hakim olan şekil aile ekonomisi ve çiftçiliği biçimindedir. Tarım ve hayvancılığın yanında ilçemizde çevreye örnek olacak şekilde demircilik ve tarım aletleri yapımı sanayiside gelişmiştir. İlçemizin sulu ziraat alanı 49.911 dekardır. Bu arazinin 33.090 dekarı Sulama Birliğine ait D.S.İ. kanalları ile sulanmaktadır. Sulama Akçay Projesi ile gerçekleştirilmektedir. Geri kalan 16.821 dekar arazi ise yer altı suları ile sulanmaktadır.

İlçemizde ticaret ve sanayi durumu vasat bir seviyededir. Yol güzergahı olmayışı ilçenin gelişmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Halkın genel geçim kaynağı



hayvancılık ve tarıma dayanır. Pamuk, zeytin, narenciye, sebze ve tahıl ekonomide başlıca kazanç kaynaklarıdır. Seracılık son yıllarda gelişme göstermiştir.

İlçe merkezi ve köylerde seracılık bilinçli bir şekilde yapılmaktadır.

2002 yılı içerisinde beş işletmeye 18 baş düve yurtdışından getirilmiştir. Daha önceki yıllarda gelen ithal hayvanlarla beraber bunların kontrol ve soy kütükleri kayıtlarının tutulmasına devam edilmektedir.

Ayrıca İlçemizde Belediyeye ait Madran memba suyu işletme bulunmaktadır.

İLÇENİN TARİHİ VE TURİSTİK ÖREN YERLERİ:
İlçemizin doğu kısmında Tolozlar adı ile bilinen resmiyette ORTHASİA harabeleri ile ilçe merkezinde Yörük Ali Efe evi ve müzesi bulunmaktadır.

TARIM SANAYİ VE TURİZİMDEKİ YERİ:
İlçemizde tarım sanayi olarak 2 adet cırcır fabrikası, 3 adet zeytinyağı fabrikası, 1 adet mandıra ile 4 adet tarım alet ve makinaları (Pulluk. Mibzer, Diskaro ilaçlama makinası v.s, gibi) imalatını yapan işletmeler mevcuttur. İlçemizde üretilen pamuk merkezdeki 2 adet cırcır fabrikasında işlenerek mahlul haline getirilip Tekstil sektöründe kullanılmak üzere başta Denizli ve Bursa ve diğer civar illere satılmaktadır. Yine ilçe ve bağlı köylerde üretilen zeytininde hemen hemen büyük bir kısmı ilçe merkezindeki 3 zeytin fabrikasında işlenerek yağ ve diğer ürünler elde edilmektedir. İmal edilen tarım alet ve makinaları ise diğer tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu Bursa, Adana, Şanlıurfa, Antalya gibi iller başta olmak üzere diğer illere satılmakta, hatta Suriye, Irak gibi ülkelere ihraç edilmektedir.

İlçenin turizm yönünden herhangi bir aktivitesi yoktur. Ancak her yıl Şubat ayında yapılan deve güreşlerine ilçe dışından seyirci olarak katılımların yoğun olduğu görülmektedir.

İLÇENİN KISA TARİHÇESİ:
Yenipazar İlçesinin tarihi çok eskidir. Takriben 1455 yıllarında kurulmuştur. İlçemizin doğu kısmında Tolozlar adı ile bilinen resmiyette ORTHASİA harabeleri adı ile geçen tarihi kalıntıların bulunduğu yerde bulaşıcı hastalık çıkmıştır. Bulaşıcı hastalıktan kurtulan kişiler Cihanoğulları adında bir aşiret beyinin başkanlığında Yenipazar'a gelip yerleşmişlerdir. Yenipazar'ın ahalisini bu kişiler oluşturmuştur, çevredeki köylere yeni kurulan bir Pazar olduğundan ilçenin adı buradan gelmektedir. İlçemizde ayrıca gezilip görülmesi gereken Yörük Ali Efe evi ve müzesi bulunmaktadır.

İLÇENİN COĞRAFİ DURUMU:
Yenipazar İlçesinin doğusunda Nazilli ve Bozdoğan ilçeleri, kuzeyinde Sultanhisar ilçesi, batısında Aydın merkez ilçe, güneyinde Çine ilçeleri ile çevrilidir. Rakım 110 metre, yüzölçümü 180 kilometrekaredir.
Arazi yapısı ova ve dağlık olmak üzere iki kısımdan meydana gelmektedir. Dağlık eteklerden başlamak üzere sivri tepeler, çökük dereler ve yaylalardan meydana gelir, Bitki örtüsü çalı, çam, zeytin ağaçları ile kaplıdır. Menderesin kuzeyinde menderes nehrine paralel olarak tahminen 5 kilometrekarelik alan ilçenin verimli tarım arazisidir.

İlçenin başlıca akarsuyu menderes nehridir. İlçenin kuzey kısımlarını oluşturur. AKÇAY deresi de arazi sulamasında kullanılan önemli bir akarsuyumuzdur.

Yenipazar ve çevresinde Akdeniz iklimi hakimdir Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağmurludur. Kışın ortalama hava sıcaklığı 15 derece, yazın ise 36derecedir. İlçemizin sıcak ayı Ağustos ayıdır.

İLÇENİN İDARİ VE SOSYAL DURUMU:
İlçemizin bucak ve kasabası olmayıp, 14 (on dört) adet köyü bulunmaktadır. Sadece İlçe merkezinde belediye teşkilati vardır. Nüfusun büyük çoğunluğu merkez ve ova köylerinde yogun.laşmıştır.

İlçe merkezi ve köylerde yerleşim tarzı toplu düzendir. Evler birbirine yakın mesafededir. Beş köyümüzün ise uzak mahallesi vardır. Bu köylerimiz Çavdar, Paşaköy, Hacıköseler, Karacaören ve Karaçakal köyleridir. Devlet ile halk arasında ilişkiler son derece iyidir. Köy halkı kanunlara karşı saygılıdır. Siyasal olaylar ve bölücü hareketler görülmemektedir. Dışa açık bir nüfus yapısına sahip olmayıp ilçede hemen herkes birbiri ile uzaktan ve yakından akraba durumundadır. İlçe merkezi Bozdoğan ilçesine bağlı bir bucak iken 1957 yılında ilçe olmuştur.

İlçemizde konut sıkıntısı bulunmamaktadır. Evler genellikle iki kat ve altları depo olarak kullanılacak şekilde yapılmaktadır. Gelenek ve göreneklere göre evlenen her erkeğin bir evi olması şartıyla herkesin en az bir evi bulunmaktadır. Ova köylerinde de şehir yaşantısına benzer bir biçimde yaşantı mevcuttur. Ova köylerinin ev yapısıda şehir evlerinin görünümündedir. Dağ köylerimizde ise toprak damlı evler çoğunluktadır.

İlçe halkı ve köylerimizin sosyal yaşantıları yüksektir. Eğlenceye meraklı yöre halkı çevrede piknik yerlerine giderler, mali durumu daha iyi olanların Kuşadası, Didim gibi sahil merkezlerinde yazlık evleri bulunmaktadır. İlçe merkezi ve köylerimizin hepsinde elektrik bulunmaktadır.

İlçe merkezinde içme suyu belediyece açılmış iki adet keson kuyusundan temin edilmektedir. İlçemizin bütün köylerinde içme suyu vardır. Fakat dağ köylerimizin içme suyu yetersizdir. İlçe merkezi ve köylerin hiçbirinde kanalizasyon şebekesi yoktur. Her ev için açılmış foseptik çukurları ile ihtiyaç giderilmektedir.

İLÇEMİZDEKİ YÖRESEL YEMEKLER:
İlçemizde en meşhur yemek Yenipazar pidesidir. Bunun haricinde Hurma, Yavru kavurması, keşkek ve tatlı maya ev ekmeği meşhur olan yemeklerdir. Kuşkonmaz

Kavurması, Oğlak Kebabı, Dalgan Çöreği, Taze Börülce Yemeği ve Turşusu, Taze Fasulye, Bamya, Pırasa, Kereviz, Enginar Yemeği, Karnıyarık, Bulgur, Lahana Dolması, Yaprak Sarması, Pırasa, Ispanak Böreği, Ev Makarnası, Un ve İrmik Helvası, Üzüm Hoşafı,

İLÇEDEKİ SPORTİF FAALİYETLER:
Sporun her türlü branşına meraklı olan ilçemizde amatör futbol liginde mücadele eden iki spor kulübü mevcuttur. Köylerin çoğunda gençlerin kurduğu futbol takımları mevcuttur. Ayrıca deve güreşleri büyük ilgi görmektedir.

İLÇEMİZE BAĞLI KÖYLER:
İlçemize bağlı köyler; Alhan köyü, Alioğulları köyü, Çavdar köyü, Çulhan köyü, Hacıköseler köyü, Dereköy köyü, Direcik köyü, Donduran köyü, Eğridere köyü, Hamzabali köyü, Karaçakal köyü, Koyunlar köyü, Karacaören köyü ve Paşaköy köyüdür.