NAZİLLİ İÇLESİNDEN DERLEME BİLGİLER
Nazilli 1831 yılında ilçe olmuştur. Bağlılık yönünden bir değişiklik olmamıştır.
Nazilli’nin isminin nereden geldiği konusunda değişik rivayetler vardır. Bunlardan önemlileri:
Nazilli, Dereköy yakınlarında Nazlu ismindeki Türk boylarından bir oymak beyi tarafından kurulmuştur. Kurduğu kentte o günlerin geleneklerine göre kendi ismi Nazlu’yu vermiş, zamanla Nazlu Naz İli, daha sonra da Nazilli olarak anılmıştır.
Hammer ve Evliya Çelebi gibi tarihçiler ise güzel ve Nazlı kızları olduğu kadar şehrin güzelliğini, nazlılığını bu kızlara benzeterek Nazilli adının buradan kaynaklandığını ileri sürmüşlerdir.
İlçe alanı 664 Km2 olup, 2007 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 140 922 kişi yaşayan ilçede 4 bağlı belediye ve 58 köy bulunmaktadır.
İlçenin 100 000’i aşan merkez nüfusu ve yakın çevresinde bulunan Yenipazar, Sultanhisar, Bozdoğan, Buharkent, Kuyucak ve Karacasu ilçeleri ile birlikte geniş bir bölgenin merkezi olma özelliğini taşımaktadır.Değişik kapasitede bir çok sanayi tesisinin mevcut olması ilçeyi bir ticaret merkezi haline getirmektedir.
Nazilli, Aydın iline bağlı bir ilçe merkezidir. 28 -29 en lemleriyle, 37 -38 boylamları arasında yer alır. Nazilli doğuda Kuyucak, batıda Sultanhisar, güneybatıda Yenipazar, kuzey doğuda Manisa nın Alaşehir ilçesi, güneyinde Bozdoğan, gü neydoğusunda ise Karacasu ilçeleriyle çevrilidir. İlçenin yüz ölçümü toplamı 644km2dir.
Büyük Menderes Havzası nın oluşturduğu ova, Nazil li de genişlemeye başlar ve kuzey-güney doğrultusundaki uzunluğu 10 km. geçer. Nazilli nin de içinde bulunduğu ova denizden 75–80 metre yüksekliktedir. En çukur yeri Akçay deresi ile Büyük Menderes ırmağı arasında bulunan Çerkez Ovasıdır.
İlçe sınırları içinden doğarak Büyük Menderes ırmağına dökülen ve bu ırmağı besleyen İsa beyli Deresi, Dallıca-Gereniz Çayı, Dere köy Çayı ve Mergen Çayları başlıca akarsu kaynaklarıdır.
Nazilli nin kuzeydoğusundaki Çamlık Dağı 1732 mt, güneydoğusundaki Karıncalı Dağ 1705 mt, güneyindeki 1792 mt. Yükseklikleri ile Madran Dağı bu bölgedeki en yüksek noktalardır.
Kentin kuruluş yerini belirlemiş olan en önemli etkenler sahip olduğu ulaşım kolaylıkları, verimli tarım arazisi ile yer leşmeye uygun topografık yapısıdır. Kent planı kuzey-güney doğrultusunda bir elips şeklindedir.
Ancak son yıllarda şehir doğu-batı yönünde gelişme göstermektedir. Verimli tarım arazilerinin imara açılmaması şehrin Menderes Nehri yönüne genişlemesini engellemek tedir.
Yukarı Nazilli de genişleyen bu elips Aşağı Nazilli de daralma gösterir. Bu elipsi İzmir – Aydın - Denizli kara ve demiryolu doğu-batı yönünde enlemesine keser.
Nazilli ve çevresi yöresel konuşma dili açısından ol dukça zengin bir bölgedir. Toplusal kültürün en önemli faktörlerinden ve toplumları ulus yapan unsurlardan en önemlisi de dilidir. Dil canlı bir varlıktır. Doğar, gelişir ve zaman içinde bir takım değişikliklere uğrayarak yok olur. Eğer beraber ya şadığımız insanları anlamıyorsak veya düşündüklerimizi iste diğimiz gibi ani atamıyorsak bu insanlar ile o toplum arasında bir kopukluk var demektir.
Günümüzde değişen toplum koşullan, bundan en az elli yıl öncesinin canlı ve güncel kelimelerini anlaşılamayacak ha le getirmiş ve kuşaklar arasında bir kopukluğa neden olmuş tur. İşte bu nedenlerle ninelerimizin, dedelerimizin yıllar önce kullandı klan bu sözcüklerden bir demet yaparak sunmak iste dik. Bu sözcüklerden birçoğu unutulmuş, birçoğu ise hala kullanılmaktadır.
Akbaş : Karnabahar
Almelik : Mutfak rafı
Anar beri : Öteberi
Balcan : Patlıcan
Bamile : Bamya
Bısat : İç çamaşırı
Boduç : Saplı ve bakırdan yapılmış yoğurt kabı
Bulla : Abla
Bulmeç : Bulamaç
Cevcev : Çok sıcak
Cımcık : Azıcık
Çanak : Tabak
Dalgan : Isırgan otu
Dığan : Tava
Dinelmek : Ayakta durmak
Düzgü: Kalemtıraş
Endeki :Onu
Engücü : Nasıl olsa, elbette
Enkire : Orası
Fistan : Elbise
Gaymta : Kayınpeder
Haranı : Tencere
Hıra : Sıska
Hindi : Şimdi
Hötürük : İshal olma
Ihıcık : Şurası, yakınolanyer
Irlamak : Sallamak
Ispança : Bulaşık bezi
Isran : Hamur kazıma kaşığı
İrim : Sokak
İşlik : Gömlek
Kayır : İnce kum
Kelter : Çamaşır sepeti
Kemkirmek: Havlamak
Kımıdırgeç : Tahtaravalli
Kokar ot : Kereviz
Kumpir : Patates
Kupa : Bardak
Küpeç : Küçük küp
Nahalsın : Nasılsın
Podye : Önlük
Soğukluk : Teras
Somak : Boğaz
Şavk : Lamba
Yazma : Tülbent, başörtüsü
Zenne : Kadın
Çok zengin bir etimolojik karaktere sahip olan bölge mizin yerel ağızlar dediğimiz ve halkın belli kesimlerinin kullandığı kelimelerinden ilginç ve bilinmeyenlerinden örnekleri bu bölümde vermeye çalıştık. Kuşkusuz bu kelimeleri çoğalt mak ve gelecek kuşaklara aktarmak gerekmektedir. Ancak bu araştırma başlı başına bir çalışma gerektirir.
KAYNAKLAR: *** www.aydin.gov.tr *** www.nazilli.bel.tr ***Aslan BUĞDAYCI´nın "Dünden Bu Güne NAZİLLİ"
NAZİLLİ İÇLESİNDEN DERLEME BİLGİLER
Nazilli 1831 yılında ilçe olmuştur. Bağlılık yönünden bir değişiklik olmamıştır.
Nazilli’nin isminin nereden geldiği konusunda değişik rivayetler vardır. Bunlardan önemlileri:
Nazilli, Dereköy yakınlarında Nazlu ismindeki Türk boylarından bir oymak beyi tarafından kurulmuştur. Kurduğu kentte o günlerin geleneklerine göre kendi ismi Nazlu’yu vermiş, zamanla Nazlu Naz İli, daha sonra da Nazilli olarak anılmıştır.
Hammer ve Evliya Çelebi gibi tarihçiler ise güzel ve Nazlı kızları olduğu kadar şehrin güzelliğini, nazlılığını bu kızlara benzeterek Nazilli adının buradan kaynaklandığını ileri sürmüşlerdir.
İlçe alanı 664 Km2 olup, 2007 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 140 922 kişi yaşayan ilçede 4 bağlı belediye ve 58 köy bulunmaktadır.
İlçenin 100 000’i aşan merkez nüfusu ve yakın çevresinde bulunan Yenipazar, Sultanhisar, Bozdoğan, Buharkent, Kuyucak ve Karacasu ilçeleri ile birlikte geniş bir bölgenin merkezi olma özelliğini taşımaktadır.Değişik kapasitede bir çok sanayi tesisinin mevcut olması ilçeyi bir ticaret merkezi haline getirmektedir.
Nazilli, Aydın iline bağlı bir ilçe merkezidir. 28 -29 en lemleriyle, 37 -38 boylamları arasında yer alır. Nazilli doğuda Kuyucak, batıda Sultanhisar, güneybatıda Yenipazar, kuzey doğuda Manisa nın Alaşehir ilçesi, güneyinde Bozdoğan, gü neydoğusunda ise Karacasu ilçeleriyle çevrilidir. İlçenin yüz ölçümü toplamı 644km2dir.
Büyük Menderes Havzası nın oluşturduğu ova, Nazil li de genişlemeye başlar ve kuzey-güney doğrultusundaki uzunluğu 10 km. geçer. Nazilli nin de içinde bulunduğu ova denizden 75–80 metre yüksekliktedir. En çukur yeri Akçay deresi ile Büyük Menderes ırmağı arasında bulunan Çerkez Ovasıdır.
İlçe sınırları içinden doğarak Büyük Menderes ırmağına dökülen ve bu ırmağı besleyen İsa beyli Deresi, Dallıca-Gereniz Çayı, Dere köy Çayı ve Mergen Çayları başlıca akarsu kaynaklarıdır.
Nazilli nin kuzeydoğusundaki Çamlık Dağı 1732 mt, güneydoğusundaki Karıncalı Dağ 1705 mt, güneyindeki 1792 mt. Yükseklikleri ile Madran Dağı bu bölgedeki en yüksek noktalardır.
Kentin kuruluş yerini belirlemiş olan en önemli etkenler sahip olduğu ulaşım kolaylıkları, verimli tarım arazisi ile yer leşmeye uygun topografık yapısıdır. Kent planı kuzey-güney doğrultusunda bir elips şeklindedir.
Ancak son yıllarda şehir doğu-batı yönünde gelişme göstermektedir. Verimli tarım arazilerinin imara açılmaması şehrin Menderes Nehri yönüne genişlemesini engellemek tedir.
Yukarı Nazilli de genişleyen bu elips Aşağı Nazilli de daralma gösterir. Bu elipsi İzmir – Aydın - Denizli kara ve demiryolu doğu-batı yönünde enlemesine keser.
Nazilli ve çevresi yöresel konuşma dili açısından ol dukça zengin bir bölgedir. Toplusal kültürün en önemli faktörlerinden ve toplumları ulus yapan unsurlardan en önemlisi de dilidir. Dil canlı bir varlıktır. Doğar, gelişir ve zaman içinde bir takım değişikliklere uğrayarak yok olur. Eğer beraber ya şadığımız insanları anlamıyorsak veya düşündüklerimizi iste diğimiz gibi ani atamıyorsak bu insanlar ile o toplum arasında bir kopukluk var demektir.
Günümüzde değişen toplum koşullan, bundan en az elli yıl öncesinin canlı ve güncel kelimelerini anlaşılamayacak ha le getirmiş ve kuşaklar arasında bir kopukluğa neden olmuş tur. İşte bu nedenlerle ninelerimizin, dedelerimizin yıllar önce kullandı klan bu sözcüklerden bir demet yaparak sunmak iste dik. Bu sözcüklerden birçoğu unutulmuş, birçoğu ise hala kullanılmaktadır.
Akbaş : Karnabahar
Almelik : Mutfak rafı
Anar beri : Öteberi
Balcan : Patlıcan
Bamile : Bamya
Bısat : İç çamaşırı
Boduç : Saplı ve bakırdan yapılmış yoğurt kabı
Bulla : Abla
Bulmeç : Bulamaç
Cevcev : Çok sıcak
Cımcık : Azıcık
Çanak : Tabak
Dalgan : Isırgan otu
Dığan : Tava
Dinelmek : Ayakta durmak
Düzgü: Kalemtıraş
Endeki :Onu
Engücü : Nasıl olsa, elbette
Enkire : Orası
Fistan : Elbise
Gaymta : Kayınpeder
Haranı : Tencere
Hıra : Sıska
Hindi : Şimdi
Hötürük : İshal olma
Ihıcık : Şurası, yakınolanyer
Irlamak : Sallamak
Ispança : Bulaşık bezi
Isran : Hamur kazıma kaşığı
İrim : Sokak
İşlik : Gömlek
Kayır : İnce kum
Kelter : Çamaşır sepeti
Kemkirmek: Havlamak
Kımıdırgeç : Tahtaravalli
Kokar ot : Kereviz
Kumpir : Patates
Kupa : Bardak
Küpeç : Küçük küp
Nahalsın : Nasılsın
Podye : Önlük
Soğukluk : Teras
Somak : Boğaz
Şavk : Lamba
Yazma : Tülbent, başörtüsü
Zenne : Kadın
Çok zengin bir etimolojik karaktere sahip olan bölge mizin yerel ağızlar dediğimiz ve halkın belli kesimlerinin kullandığı kelimelerinden ilginç ve bilinmeyenlerinden örnekleri bu bölümde vermeye çalıştık. Kuşkusuz bu kelimeleri çoğalt mak ve gelecek kuşaklara aktarmak gerekmektedir. Ancak bu araştırma başlı başına bir çalışma gerektirir.
KAYNAKLAR: *** www.aydin.gov.tr *** www.nazilli.bel.tr ***Aslan BUĞDAYCI´nın "Dünden Bu Güne NAZİLLİ"
AYDIN İLİMİZE AİT MANİ ÖRNEKLERİNDEN BAZILARI
Sacımız eskidi atalım
Kapıya kurban dakalım
Sen beni alcasın emme
Paran var mı bakalım
Uzun entarine peş olayım
Yanına yoldaş olayım
Senin o inci dudaklarına
Yeşil başlı kuş olayım
Al ata beyaz kolan
Bin de şehire dolan
Benim gibi var mıdır
Yârinden mahrum kalan
Karşıdan fener gelir
İçinden yanar gelir
Yalnız yatan gençlerin
Aklına neler gelir
Meşe meşeye benzer
Şişe şişeye benzer
Şu köyün oğlanları
Ölmüş eşeğe benzer
Merdiven bassak bassak
Çıkma yukarı yassak
Ankara’dan tel gelmiş
Kızlara koca yassak
Çeşmenin başı güzel
Dibinin taşı güzel
On bin asker içinde
Yârimin kaşı güzel
Sarı kurdelem ensiz
Sarardım soldum sensiz
Gidi dinsiz imansız
Nasıl duruyon bensiz
Keten gömleğim kat kat
Birin al, birini sat
Bir başka yâr seversen
Kalkmaz döşeklerde yat
Pencereden bakarsın
Halka şeker atarsın
Benim yârim yok gibi
Bana çalım satarsın
Elbisesi penbeden
Yakışıyor giymeden
Yaktı beni kül etti
On beşine girmeden
Kuyu dibi köşeli
İçi mermer döşeli
Gece gündüz yanarım
Bu sevdaya düşeli
Kaynak : Oyhan Hasan BILDIRKİ
AYDIN İLİMİZE AİT MANİ ÖRNEKLERİNDEN BAZILARI
Sacımız eskidi atalım
Kapıya kurban dakalım
Sen beni alcasın emme
Paran var mı bakalım
Uzun entarine peş olayım
Yanına yoldaş olayım
Senin o inci dudaklarına
Yeşil başlı kuş olayım
Al ata beyaz kolan
Bin de şehire dolan
Benim gibi var mıdır
Yârinden mahrum kalan
Karşıdan fener gelir
İçinden yanar gelir
Yalnız yatan gençlerin
Aklına neler gelir
Meşe meşeye benzer
Şişe şişeye benzer
Şu köyün oğlanları
Ölmüş eşeğe benzer
Merdiven bassak bassak
Çıkma yukarı yassak
Ankara’dan tel gelmiş
Kızlara koca yassak
Çeşmenin başı güzel
Dibinin taşı güzel
On bin asker içinde
Yârimin kaşı güzel
Sarı kurdelem ensiz
Sarardım soldum sensiz
Gidi dinsiz imansız
Nasıl duruyon bensiz
Keten gömleğim kat kat
Birin al, birini sat
Bir başka yâr seversen
Kalkmaz döşeklerde yat
Pencereden bakarsın
Halka şeker atarsın
Benim yârim yok gibi
Bana çalım satarsın
Elbisesi penbeden
Yakışıyor giymeden
Yaktı beni kül etti
On beşine girmeden
Kuyu dibi köşeli
İçi mermer döşeli
Gece gündüz yanarım
Bu sevdaya düşeli
Kaynak : Oyhan Hasan BILDIRKİ
ÖĞRENCİLER PROJELERİNİ AVRUPADA SERGİLEDİLER
Avrupa Birliği’nin desteklediği Leonardo da Vinci Projeleri adı altında düzenlenen etkinlik çerçevesinde Bozdoğan İsmet Sezgin ATL METEM ve MEM ile Kuşadası Kız Meslek Lisesi öğrencilerinin ortaklaşa hazırlamış oldukları “Öykülerin Evrensel Dili” adlı proje 29 Mart -11 Nisan tarihleri arasında Hollanda ve Romanya’da sergilendi.
Geleneksel halk hikâyelerini, 0–6 yaş çocuklarına uygun olarak yeniden düzenleyen öğrenciler, İngilizce, Hollanda’ca, Romence ve Türkçe olmak üzere dört dilde ortak bir kitap hazırladılar. Hazırlık döneminde öğrencilere; resimleme (illüstrasyon) yöntemleri ile ilgili bilgisayarlı Corel Draw kursu verilerek, geleneksel Türk Hikayeleri’nden seçme 3 hikaye resimlendi. Ayrıca öğrencilere dil yeteneklerini geliştirmeleri amacıyla İngilizce kursu verildi
Hollanda ve Romanya’da iki haftalık çalışma süresince öğrenciler, bu ülkelere ait 3 er adet geleneksel hikâyeler üzerinde resimleme ve renklendirme çalışmaları yaptılar. Proje Öğretmeni Meryem Özcan, “Bu proje ile öğrencilerimiz yeni bilgisayar programları öğrendiler, İngilizce kursu alarak dil yeteneklerini geliştirdiler ve en önemlisi ileride onlara önemli katkılar yapacağına inandığımız bir yurt dışı tecrübesi yaşamış oldular. Proje sayesinde yeni kültürler tanıma fırsatı yakaladığımız gibi kendi kültürümüzü de Avrupa’daki öğretmen ve öğrencilere en iyi şekilde sunma şansımız oldu. Bu proje sırasında bize destek olan herkese teşekkür ediyoruz.” dedi.
Müdür yardımcılarından Orhan KAYA; dört, Bilgi İletişim Teknolojisi Alanı, iki, Çocuk Gelişimi Alanı öğrencisi ile Romanya’nın Yaş şehrindeki Vasile Lupu Öğretmen Okulu’nda, Grafik Fotoğraf Alanı Öğretmeni Meryem ÖZCAN ile Elektrik Elektronik Alanı Öğretmeni Ahmet ÖZCAN; üç, Bilgi İletişim Teknolojisi Alanı, üç, Çocuk Gelişimi Alanı öğrencisi ile Hollanda’nın Amsterdam şehrindeki Media College’de çalışmalarını sürdürdüler.
Haber(Bozdoğan)
Proje ile ilgili sunum : http://www.bozdoganmetem.k12.tr/AB_hollanda/AB_hollanda2.html
Gönderen;
MEHMET MADRAN
DOĞUM YERİ: NAZİLLİ
YAŞADIĞI YER: BOZDOĞAN
ÖĞRENCİLER PROJELERİNİ AVRUPADA SERGİLEDİLER
Avrupa Birliği’nin desteklediği Leonardo da Vinci Projeleri adı altında düzenlenen etkinlik çerçevesinde Bozdoğan İsmet Sezgin ATL METEM ve MEM ile Kuşadası Kız Meslek Lisesi öğrencilerinin ortaklaşa hazırlamış oldukları “Öykülerin Evrensel Dili” adlı proje 29 Mart -11 Nisan tarihleri arasında Hollanda ve Romanya’da sergilendi.
Geleneksel halk hikâyelerini, 0–6 yaş çocuklarına uygun olarak yeniden düzenleyen öğrenciler, İngilizce, Hollanda’ca, Romence ve Türkçe olmak üzere dört dilde ortak bir kitap hazırladılar. Hazırlık döneminde öğrencilere; resimleme (illüstrasyon) yöntemleri ile ilgili bilgisayarlı Corel Draw kursu verilerek, geleneksel Türk Hikayeleri’nden seçme 3 hikaye resimlendi. Ayrıca öğrencilere dil yeteneklerini geliştirmeleri amacıyla İngilizce kursu verildi
Hollanda ve Romanya’da iki haftalık çalışma süresince öğrenciler, bu ülkelere ait 3 er adet geleneksel hikâyeler üzerinde resimleme ve renklendirme çalışmaları yaptılar. Proje Öğretmeni Meryem Özcan, “Bu proje ile öğrencilerimiz yeni bilgisayar programları öğrendiler, İngilizce kursu alarak dil yeteneklerini geliştirdiler ve en önemlisi ileride onlara önemli katkılar yapacağına inandığımız bir yurt dışı tecrübesi yaşamış oldular. Proje sayesinde yeni kültürler tanıma fırsatı yakaladığımız gibi kendi kültürümüzü de Avrupa’daki öğretmen ve öğrencilere en iyi şekilde sunma şansımız oldu. Bu proje sırasında bize destek olan herkese teşekkür ediyoruz.” dedi.
Müdür yardımcılarından Orhan KAYA; dört, Bilgi İletişim Teknolojisi Alanı, iki, Çocuk Gelişimi Alanı öğrencisi ile Romanya’nın Yaş şehrindeki Vasile Lupu Öğretmen Okulu’nda, Grafik Fotoğraf Alanı Öğretmeni Meryem ÖZCAN ile Elektrik Elektronik Alanı Öğretmeni Ahmet ÖZCAN; üç, Bilgi İletişim Teknolojisi Alanı, üç, Çocuk Gelişimi Alanı öğrencisi ile Hollanda’nın Amsterdam şehrindeki Media College’de çalışmalarını sürdürdüler.
Haber(Bozdoğan)
Proje ile ilgili sunum : http://www.bozdoganmetem.k12.tr/AB_hollanda/AB_hollanda2.html
Gönderen;
MEHMET MADRAN
DOĞUM YERİ: NAZİLLİ
YAŞADIĞI YER: BOZDOĞAN
ŞEHİTLER ÖLMEZ
AYDIN - ÇİNE Lİ BİR ABİMİZ ŞEHİT DÜŞMÜŞTÜR AİLESİNE SEVDİKLERİNE VE TÜM TÜRK HALKINA ALLAH SABIR VERSİN... BAŞIMIZ SAĞOLSUN...
Hakan AYNALI Aydın-Söke
Şehitlerimiz; "Uzman Çavuş Salih Akyürek (Yozgat), Onur Görmez (Aydın-Çine), Emrah Polat (Kars-Sarıkamış), Erdal Oral (Kars-Kağızman), Zeynel Direkçi (Gaziantep), İlhami Hardal (Kilis), Murat Çavdar (Trabzon-Maçka), Mehmet Ali Karaduman ve Miktat Beder."
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)